Ciepłe leniwe popołudnie w ogrodzie. Sierpniowy bezruch. W takich błogich okolicznościach w cieniu żywopłotu toczy się walka na śmierć i życie.
Wszystkie wpisy, których autorem jest Rafał K.
Chłodna rabata na rozgrzanym piasku
Piaszczysta gleba i nasłonecznione stanowisko to wymagające warunki. Podłoże szybko wysycha, jest ubogie w próchnice i składniki pokarmowe. Jest też kilka zalet – wiosną ziemia łatwo się nagrzewa, jest przepuszczalna dla wody i powietrza, roślinom nie grozi zalanie.
Zakładanie rabaty bylinowej na takim stanowisku to prawdziwe wyzwanie. Wiele popularnych bylin może nie sprostać takim warunkom bez odpowiedniego przygotowania terenu i pieczołowitego nawadniania.
Zamiast zmieniać warunki możemy się do nich dopasować .Rośliny które zaproponuję doskonale się czują na nagrzanej słońcem piaszczystej glebie.
Zestawienie jest dosyć chłodne kolorystycznie- przeważają sine niebieskozielone i srebrzystoszare kolory liści.
Kostrzewa sina- niska trawa dekoracyjna przez cały sezon. Najniższe piętro i dobre wypełnienie wolnych przestrzeni.
Juka- niebieskozielone liście i okazałe wyniosłe kwiatostany stanowią wyraziste pionowe akcenty w tym zestawieniu
Wydmuchrzyca piaskowa- średniej wielkości trawa o niebieskich liściach, używana do umacniania nadmorskich wydm . Jest ekspansywna więc trzeba pilnować żeby nie zdominowała rabaty.
Rozchodnik okazały- kwitnie od sierpnia do końca sezonu, zimą nawet martwe kwiatostany są dekoracyjne
Lawenda- wnosi do kompozycji obfite kwitnienie i zapach. Więcej o zastosowaniu lawendy > Lawenda
Mikołajek nadmorski- mocny architektoniczny akcent na rabacie.
Wilczomlecz sosnka- silnie trująca roślina, jego żółte liście podkwiatowe ożywią kompozycję wiosną.
Czyściec wełnisty- pokryte kutnerem liście i pędy ograniczają wyparowywanie wody i nadają osobliwy srebrzysty kolor roślinie.
Niskie odmiany kosodrzewiny będą doskonałym uzupełnieniem tej rabaty.
High Line – niezwykły park
High Line to nietypowy park miejski założony na zabytkowej linii kolejowej ciągnącej się nad ulicami w dzielnicy West Side na Manhattanie w Nowym Jorku.
Projekt High Line powstał dzięki współpracy James Corner Field Operations, Diller Scofidio + Renfro, i holenderskiego mistrza ogrodnictwa Pieta Oudolfa.
Park zawdzięcza powstanie oddolnej inicjatywie lokalnej społeczności reprezentowanej przez stowarzyszenie „Przyjaciele High Line”. Zaniedbane niegdyś torowisko przyciąga obecnie 7 milionów odwiedzających rocznie.
Plan nasadzeń został zainspirowany przez ruderalny krajobraz który powstał samoistnie na estakadzie torowiska po tym jak opuściły je pociągi.
Wiele gatunków które pierwotnie rosły na opuszczonym torowisku odnalazło swojej miejsce w nowym krajobrazie parku.
Siedlisko na estakadzie to dosyć niekorzystne warunki dla roślin: płytka gleba zwykle ok 45 cm lub mniej, wysokie elewacje budynków sprzyjające ekstremalnym upałom w lecie i przejmującym chłodom w zimie.
Rośliny dobrano mając na uwadze ich wytrzymałość, rodzime pochodzenie i zrównoważony rozwój. Mimo to nie wszystkie wytrzymały tak skrajne warunki i musiały zostać zastąpione.
Na etapie projektowania nie przewidziano że pod niektórymi częściami estakady znajdują się budynki np. restauracje które emitują duże ilości ciepła w zimie stymulując rośliny do wzrostu co powodowało wypadanie części gatunków.
Dla projektanta Pieta Oudolfa takie zmiany są nieuniknione. Jak sam mówi : „Ogród to nie obraz który oglądasz ale dynamiczny proces który podlega ciągłym przemianom.”
Naparstnica purpurowa- zabójcza piękność
Zabójcza w przenośni, z racji swojego piękna i dosłownie bo jest silnie trująca. Popularna w wiejskich ogródkach, na tradycyjnych angielskich rabatach bylinowych jak i w nowoczesnych kompozycjach. Dobrze wygląda w towarzystwie jarzmianek, orlików, róż czy piwonii.
Wyniosłe kwiatostany (100-150 cm wys.) to piękny pionowy akcent na rabacie bylinowej. Jeśli pozwolimy się jej swobodnie wysiewać uzyskamy efekt poruszenia (lub chaosu 🙂 ) w naszej dokładnie zaplanowanej kompozycji.
Długo kwitnie- od początku czerwca, rurkowate kwiaty pojawiają się na silnie rosnącym pędzie kwiatostanowym.
Kwiaty w kolorach od różowego do purpurowego wabią owady. Szczególnie trzmiele upodobały sobie tą roślinę. To kolejny powód żeby ją mieć w swoim ogródku. Plamki wewnątrz kielicha są dla nich czymś w rodzaju drogowskazu.
Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea) jest rośliną dwuletnią ale potrafi utrzymać się dłużej na stanowisku wysiewając obficie nasiona. Moim zdaniem to duża zaleta. Jeśli jednak nie lubisz chaosu na rabacie musisz obcinać kwiatostany zanim nasiona zdąża się porozsiewać.
Nasiona wysiewamy do doniczek w maju czerwcu, wczesną jesienią wysadzamy rośliny na rabatę . Zakwitną w następnym sezonie. Przy rozmnażaniu z nasion musimy liczyć z tym że kolory kwiatów mogą bardzo odbiegać od rośliny macierzystej.
Najlepiej sprawdza się w półcieniu. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby.
Naparstnice są czasami atakowane przez mszyce. Mogą być też porażane przez choroby grzybowe.
Naparstnica purpurowa to roślina silnie trująca i lecznicza jednocześnie. Zawiera glikozydy nasercowe wykorzystywane w medycynie do leczenia niewydolności układu krążenia.
Zatrucie naparstnica może spowodować śmierć na wskutek zatrzymania akcji serca.
Szczególnie dużo trujących substancji zawierają liście.
Mały ogród- garść inspiracji z Chelsea Flower Show
Masz kłopot z małym ogrodem? Brakuje Ci pomysłu co zrobić z niewielką przestrzenią?
Co roku czołowi projektanci ogrodów przedstawiają swoje aranżacje na wystawię kwiatowej w Chelsea. Ogrody pokazowe mają niewielkie wymiary i mogą być doskonałym wzorem dla szukających inspiracji właścicieli małych ogrodów.
Jak można stworzyć tak piękny ogród nie dysponując ogromnym budżetem stojącym za realizacjami z Chelsea? Poniżej kilka wskazówek zaczerpniętych z ogrodów pokazowych które można wykorzystać dysponując znacznie mniejszymi środkami.
- Zrezygnuj z trawnika- i tak nie pograsz tam w piłkę. Przy okazji ułatwisz sobie pielęgnację. Zamiast tego zadbaj o nawierzchnię wysokiej jakości.
- Wykorzystaj pionowe płaszczyzny np. ogrodzenie jako element dekoracyjny. Zamiast jednolitego muru czy żywopłotu, wykorzystaj różne materiały.
- Przykuj uwagę detalem. Rzeźba, designerski mebel, element wodny bardziej niż w dużym ogrodzie nada charakteru przestrzeni.
- Bądź zdecydowany- w małym ogrodzie nic się nie ukryje, jeśli wybierzesz określony styl, bądź konsekwentny.
- Podziel przestrzeń. Rada może się wydawać dziwna , jak to dzielić mała przestrzeń na jeszcze mniejsze fragmenty? Nie chodzi tu o budowanie murów lecz np. zaznaczenie podziału za pomocą pergoli .
- Użyj ograniczonej palety kolorów. Zamiast tego zwróć uwagę na teksturę. Wąskie lub szerokie liście, drobne lub ogromne, całobrzegie lub powcinane- to pole do odkrywania subtelnych kontrastów.
- Wykorzystaj wodę.Nie jest to najtańszy sposób 🙂 ale jak pokazują ogrody pokazowe warto go użyć jeśli tylko budżet na to pozwala.
Jak ułożyć trawnik z rolki ?
Układanie trawnika z rolki nie jest trudne ale warto znać kilka szczegółów żeby to zrobić dobrze. Koszt materiału jest spory (w porównaniu do kosztu nasion), więc ewentualne błędy mogą nas więcej kosztować.
Zanim zaczniemy układać
Musimy odpowiednio przygotować podłoże.
Teren oczyszczamy, odchwaszczamy, spulchniamy, wyrównujemy, wałujemy. Jeśli trzeba poprawiamy strukturę gleby. Dodajemy piasku do gleby gliniastej, gliny lub kompostu do gleby piaszczystej. Ten etap to podstawa dobrego przyjęcia się trawy zarówno z siewu jak i rolki.
Powierzchnia gleby musi być wyrównana. Nie może być dołków.
Najlepiej zakończyć przygotowanie podłoża dzień wcześniej tak żeby następnego dnia skupić się na układaniu trawy. Nie ma sensu przygotowywać podłoża z dużym wyprzedzeniem bo ulewny deszczy czy rosnące chwasty sprawią że będziemy musieli powtórzyć ten proces.
Kiedy najlepiej układać trawę?
Trawa z rolki zwykle jest dostępna w kwietniu. I od tego momentu aż do późnej jesieni możemy układać trawę. Kluczowa jest odpowiednia pogoda.
Szczególnie ryzykowne jest układanie trawy z rolki w czasie upałów. Często sami producenci rolki wstrzymują dostawy w takich warunkach.
Gleba zwłaszcza gliniasta, nie może być zbyt mokra. Grząskie podłoże uniemożliwi nam odpowiednie wyrównanie zarówno podłoża jak i samego trawnika. W takiej sytuacji musimy po prostu zaczekać aż ziemia wyschnie.
Zamawiamy trawę i planujemy prace
Wybieramy producenta który zapewni nam trawę odpowiedniej jakości. Darń powinna być soczyście zielona , pasy powinny być równej szerokości co ułatwia układanie.
Zamawiamy o 3 do 5% więcej trawy niż to wynika obmiaru trawnika.
W sezonie dobrze jest wcześniej umówić się na dostawę.
Ile czasu zajmuje samo ułożenie rolki?
Trzy osoby układają w 3 godziny ok 90 m2 trawnika. Rolka trawy waży ok 20 kg.
Warto policzyć ile czasu będziemy potrzebować , pamiętając o tym że im krócej trawa leży zwinięta w rolkach tym lepiej. Najlepiej rozłożyć trawę w dniu dostawy. Jeśli jest chłodniej może poleżeć na palecie przez ok 1 dobę.
Kiedy przyjedzie do nas trawa- jeśli jest owinięta folią zdejmujemy ją żeby trawa w rolkach się nie zaparzyła.
Rozkładamy trawę
Pierwszy rząd układamy dosuwając krótszą krawędź pierwszego pasa trawy do obrzeża lub brzegu trawnika. Rozwijamy kolejną rolkę dosuwając jej krótsza krawędź do końca poprzedniego pasa trawy. Po ułożeniu wszystkich pasów w pierwszym rzędzie sprawdzamy czy krawędź całego rzędu jest prosta.
W którym miejscu zacząć układanie pierwszego rzędu?
Wybieramy najdłuższy bok trawnika i układamy równolegle do niego. Gdy mamy nieregularny kształt trawnika wyznaczamy najdłuższą linie prostą wzdłuż której daje się układać trawę bez konieczności docinek.
Kolejny pas zaczynamy od połówki rolki, tak aby miejsca połączenie poszczególnych pasów nie wypadały nad sobą . ( podobnie jak układa się cegły w murze).
Krótsze krawędzie rolek mają często zawinięte do góry brzegi, można je obciąć ostrym nożem. Jest to szczegół ale dzięki temu miejsce łączenia będzie mniej widoczne.
Zwykle układamy trawnik klęcząc i przy okazji robimy dołki kolanami w podłożu. Trzeba pamiętać o ich wyrównaniu przed położeniem następnego rzędu rozwiniętych rolek trawy.
Ze względów estetycznych dobrze jest rolki zawsze rozwijać w jedną stronę. Z włosem lub pod włos .Trawnik ma wtedy jednolity wygląd zaraz po ułożeniu. Jeśli nie będziemy tego pilnować, na jednolity wygląd trawnika zaczekamy do momentu pierwszego koszenia trawnika.
Po ułożeniu
Po skończeniu układania obcinamy wystające fragmenty murawy.
Kiedy nie mamy obrzeża należy obsypać krawędzie zewnętrzne ziemią żeby brzegi nie wysychały.
Ułożony trawnik podlewamy tak żeby dobrze nasiąknął wodą. Żeby to sprawdzić unosimy kawałek darni- jego spod powinien być mokry. Wałujemy lekkim wałem ( napełnionym wodą do 1/3 objętości). Wałowanie zapewnia dociśniecie pasów murawy do podłoża co zapewni jej lepsze ukorzenienie.
Ułożony trawnik nawadniamy regularnie, często konieczne jest codzienne nawadnianie. Ziemia powinna być wilgotna co najłatwiej sprawdzić wtykając w nią palec.
W zależności od warunków pogodowych, ukorzenianie trwa od 1-2 tygodni. Źdźbła trawy podnoszą się, nie można oderwać darni od podłoża.
Pora wykonać pierwsze koszenie, ścinamy trawę o 1/3 jej długości.
Pozostaje na już tylko cieszyć się trawnikiem oczywiście pielęgnując go odpowiednio.
Mech na trawniku – jak się go pozbyć?
Generalnie cała walka z mchem sprowadza się do zapewnienia trawie jak najlepszych warunków, wtedy mech nie jest w stanie z nią konkurować. W handlu pojawia się wiele preparatów chemicznych do walki z mchem – zwykle usuwają sam mech a nie przyczynę jego pojawienia się na trawniku.
Może być kilka powodów przez które mech opanowuje nasz trawnik:
Zbite podłoże
Zbite podłoże dłużej utrzymuje wodę i utrudnia rozrastanie się korzeni traw.
Czasami wystarczy rozluźnić darń wertykulując trawnik. Jeśli to nie wystarczy warto spróbować aeracji trawnika połączonej z piaskowaniem. Zabieg ten często przeprowadza się na boiskach piłkarskich gdzie murawa jest intensywnie ubijana.
Przy gliniastych glebach dobrze jest rozluźnić podłoże jeszcze przed założeniem trawnika- nawożąc 5-10 cm warstwę gruboziarnistego piasku i mieszając ją z podłożem.
Wilgotna gleba
Poza zbitą glebą przyczyną zbyt długiego zalegania wody na trawniku może być źle zaprogramowany system nawadniania który przelewa trawnik, rozwiązanie jest proste wystarczy skrócić częstotliwość lub czasy nawadniania. Lepiej podlewać rzadziej większymi dawkami niż często małymi.
Niewłaściwe pH
Dla trawy optymalne jest ph w granicach 5,6-6,5 . Jeśli pH jest poniżej dolnej granicy, mech zaczyna dominować.
Rozwiązaniem jest podwyższenie pH przez wapnowanie. Najlepiej wykonać ten zabieg co 3-4 lata przy użyciu wapna magnezowego, które poza zmianą pH uzupełnia magnez w glebie. Zabieg ten wykonujemy późną jesienią lub wczesną wiosną. Jeśli w pobliżu trawnika rosną rośliny iglaste które zakwaszają podłoże zabieg ten niestety będziemy musieli co jakiś czas ponawiać.
Brak nawożenia
Mech nie potrzebuje wysokiego poziomu składniku odżywczych, w przeciwieństwie do trawy. Odpowiednie nawożenie ułatwia trawie wygrywanie konkurencji z mchem.
Okazjonalne koszenie
Brak regularnego koszenia osłabia trawę i prowadzi do przerzedzania trawnika- mech ma łatwiejsze zadanie.
Cień
Trawa w przeciwieństwie do mchu źle znosi brak słońca, nawet takie cienioznośne gatunki jak śmiałek darniowy nie są w stanie konkurować z mchem w cieniu. Jeśli przyczyną sa zbyt rozrośnięte gałęzie , możemy spróbować je przyciąć.
Nie zawsze uda nam się wyeliminować mech na dłuższy czas, może zamiast walczyć z mchem na zacienionym trawniku lepiej posadzić tam rośliny okrywowe? Jakie? Więcej o roślinach okrywowych
Marqueyssac – ogród wyrzeźbiony w bukszpanie
Formowane żywopłoty są atrakcyjnym dodatkiem w wielu ogrodach. Niskie obwódki wyznaczają ogrodowe partery , wysokie żywopłoty dzielą ogród na bardziej kameralne przestrzenie.
Istnieje jednak ogród dosłownie wyrzeźbiony w bukszpanie.
Zawieszony na kredowych klifach doliny rzeki Dordogne ogród Marqueyssac przyciąga tłumy turystów. Główną atrakcją jest 150 000 krzewów bukszpanu uformowanych w fantazyjne kształty.
Jak powstały?
W 1861r. ówczesny właściciel ogrodu Julien de Cervel rozpoczął rewitalizację ogrodu. Przebudował zupełnie istniejący tutaj formalny ogród. Wytyczył blisko 6 kilometrów krętych ścieżek spacerowych, podkreślających romantyczny charakter nowego założenia.
Nasadził setki tysięcy krzewów bukszpanu i wyrzeźbił w nich niesamowite kształty.
Zafascynowany włoskim krajobrazem zasadził cyprysy i sosny pinie.Upiększanie ogrodu zajęły mu ostatnie 30 lat jego życia. Z pewnością nie był to czas zmarnowany.
Ogród w drugiej połowie XXw .został nieco zaniedbany. Dopiero w 1996 roku nowy właściciel przywrócił mu dawny blask . Odrestaurowano bukszpanowe rzeźby. Dodano także nowe elementy: ziołowe rabaty z lawendą , santoliną i rozmarynem.
Przebiśniegi
Przebiśniegi wychylają swoje kwiaty spod roztapiającego się śniegu już w lutym. Subtelne i delikatne, jednocześnie niezwykle wytrzymałe. Warto je mieć w swoim ogrodzie, cieszą oko kiedy inne rośliny trwają w uśpieniu…
Gdzie sadzić przebiśniegi ?
W naturze przebiśniegi rosną w lasach liściastych gdzie wiosną jest dużo światła a później gęste listowie ocienia dno lasu.
W ogrodzie takie warunki znajdą pod koronami drzew i krzewów liściastych (np. jak forsycja czy dereń biały). Ściółka liściowa dostarcza roślinom odpowiednich składników odżywczych. Korony drzew i krzewów chronią glebę przed nadmiernym przegrzewaniem w lecie.
Cebulki sadzimy we wrześniu na głębokość równą ich 3-krotnej wielkości.
Doświadczeni ogrodnicy uważają że posadzone w odpowiednim miejscu przebiśniegi najlepiej zostawić w spokoju. Nie wygrabiamy liści, pozwalamy naturalnie im się rozrastać.
Co zrobić żeby przyspieszyć ten naturalny proces?
Jak uzyskać spektakularny dywan przebiśniegów nie wydając zbyt dużo na zakup cebulek?
Każdego roku po przekwitnięciu możemy wykopywać cebulki i rozmnażać je przez podział. Ważny jest odpowiedni termin rozmnażania. Cebulki potomne oddzielamy kiedy przebiśniegi mają jeszcze całkowicie zielone liście i od razu sadzimy w odpowiednie miejsca.
Inną metoda jest wysiew nasion , jednak tak rozmnożone rośliny kwitną dopiero po kilku latach.
Mimo ze możemy posadzić cebulki przebiśniegów w trawniku to jednak nie oczekujmy że zaczną się na nim masowo rozrastać. Przebiśniegi po przekwitnięciu potrzebują kilku tygodni żeby zmagazynować zapasy w cebulkach. Zbyt wczesne obcięcie ich liści zakłóca ten proces.
Pamiętajmy że w Polsce przebiśniegi są pod ochroną i nie należy ich pozyskiwać z naturalnych stanowisk. Masowe przenoszenie ich do ogródków spowodowało ograniczenie ich występowania.
Kolorowy zimowy ogród ?
Zimą życie w ogrodzie zamiera. Liście opadły, byliny pozasychały.
Zima odsłania szkielet naszego ogrodu, odziera go z ulotnego piękna.
Ogród zdaje się być uśpiony i nudny… Ale czy na pewno?
Czasami wystarczy popatrzeć uważniej.
W zimie możemy zwrócić uwagę na mnogość odcieni zieleni .
Zimozielone rośliny które były tłem dla kwitnących bylin czy krzewów teraz same wychodzą na pierwszy plan. Głęboka zieleń cisu, jaśniejsze odcienie żywotników , niebieskozielone jałowce.
„Brązowy to też kolor”- mawia Piet Oudolf twórca naturalistycznych założeń ogrodowych. Niektóre rośliny nawet martwe prezentują się ciekawie. Zwiewne kwiatostany traw, zaschnięte bukiety hortensji, przegorzany, żelaźniaki Russela.
A co z mocnymi wibrującymi barwami?
Ukryte pod liśćmi czerwone pędy derenia i żółte pędy wierzby teraz ukazują swoje walory.
Pamiętajmy że najbardziej nasycony kolor mają młode pędy. O intensywne kolory musimy zadbać, mocno przycinając rośliny żeby pobudzić ich do rozwoju młodych pędów.
Kolorowe owoce także ożywiają ogród: pomarańczowe kulki ognika, jarzębinowe korale czy owoce berberysu.
Poza dekoracyjną funkcją zwabią do naszego ogrodu zimowych gości: gile, jemiołuszki czy drozdy. Ptaki łatwo zwabić do ogrodu dokarmiając je w zimie. Karmnik dla ptaków zapewni nam towarzystwo sikorek, wróbli i trznadli. Zgiełk i harmider w zimowym ogrodzie mamy zapewniony.
O inne atrakcje w ogrodzie musimy zadbać odpowiednio wcześniej.
Jeśli planujemy jakieś zmiany w ogrodzie , właśnie teraz jest dobra pora żeby je zaplanować. Ogród, zwłaszcza przysypany śniegiem jest jak biała kartka na której możemy swobodnie wytyczyć nasz wizje.