Tawuła japońska (Spiraea japonica) to popularna roślina do ogrodu, łatwo dostępna w centrach ogrodniczych. Raczej nie zajmuje okładek czasopism ogrodniczych, z pewnością nie jest takim celebrytą w ogrodzie jak modne hortensje, trawy ozdobne czy magnolie. Jednak każdy celebryta potrzebuje odpowiedniego towarzystwa na tle którego mógłby błyszczeć.
W takich drugoplanowych rolach tawuły są niezastąpione, a czasami mają też swoje pięć minut sławy.
Chyba nie było takiego ogrodu w którym nie umieściłbym tawuły japońskiej. Dlaczego? Przede wszystkim są mało wymagające i rzadko chorują. Ale to oczywiście nie wszystko. Przyjrzyjmy im się bliżej.
Tawuły japońskie to niskie lub bardzo niskie krzewy o wysokości od 50 do 100 cm w zależności od odmiany. Większość odmian ma pokrój kulisty, szerokość rośliny jest podobna do wysokości.
Obficie i długo kwitną od czerwca do sierpnia, drobne kwiaty są zebrane w małe baldachy. Przyciągają owady- głównie motyle, pszczoły i trzmiele.
Kolory kwiatów to odcienie różu i purpury, rzadziej białe.
Liście są w zależności od odmiany, od ciemnozielonych przez jasnozielone po intensywnie żółte.. Często młode liście mają bardziej intensywne barwy, np. czerwonawe u odmian o żółtym zabarwieniu. Mamy tutaj naprawdę spory wybór. Możemy tworzyć kompozycje kolorystyczne z samych tawuł w różnych odmianach.
Co ważne, szybko wypuszczają listki na wiosnę, szczególnie efektowne są odmiany o żółtozielonym ulistnieniu. Tawuły zrzucają liście na zimę.
Preferują gleby przepuszczalne z ph ok. 6-7 , ale są bardzo tolerancyjne pod tym względem. Źle rosną jedynie na mokrym, ciężkim podłożu.
Mrozoodporne. Najlepiej rosną na stanowisku słonecznym ale dają radę w półcieniu. W cieniu też przeżyją, ale nie kwitną obficie i zaczynają tracić pokrój.
Mnogość odmian o różnorodnych liściach to duża zaleta. Nowe odmiany są regularnie wprowadzane na rynek, także jest z czego wybierać.
Poniżej kilka najbardziej popularnych:
Tawuła japońska odmiany
- ‚Froebelii’ – do 100 cm wys., zielone liście, różowo purpurowe kwiaty
- ‘Anthony Waterer’ – do 80 cm wys., zielone liście, purpurowe kwiaty
- ‘Goldflame’ – do 80 cm wys., żółte liście, różowe kwiaty
Tawuła japońska odmiany karłowe
- ‚Japanese Dwarf ‚- jedna z najniższych odmian do 30 cm wys., zielone liście, różowe kwiaty
- ‚Little Princess’ – do 60 cm wys., zielone liście, bladoróżowe kwiaty
- ‚Golden Princess’ – do 50 cm wys., intensywnie żółte liści, różowe kwiaty
- ‘Goldmound’ – do 60 cm wys., intensywnie żółte liście, różowe kwiaty
- ‚Golden Carpet’ – do 30 cm wys. i znacznie większej szerokości, żółte liście, różowe kwiaty
Z czym łączyć tawułę japońską? Można ją łączyć zarówno z innymi krzewami, bylinami jak i trawami ozdobnymi. W zależności od wielkości ogrodu możemy tworzyć z nich duże grupy kilkanaście- kilkadziesiąt sztuk po małe grupki 3-5 szt., czy użyte pojedynczo (luźno rozrzucone w większej kompozycji lub w donicach).
Tawuła japońska aranżacje
Dla mnie tawuły japońskie to rośliny drugiego planu lub tła. Nie znaczy to że są gorsze, wręcz przeciwnie użycie ich w kompozycji we właściwy sposób nadaje spójności całej aranżacji i odpowiednio eksponuje solitery. Z racji tego że dobrze komponują się z różnymi gatunkami, sprawdzają się w powtórzeniach zobacz >> Lekcje projektowania ogrodów – Powtórzenia
Znakomicie wypełniają kompozycję między większymi krzewami zarówno iglastymi jak i liściastymi. W piętrowej aranżacji z samych krzewów mogą stanowić średnie piętro pomiędzy wysokimi krzewami jak bez lilak, krzewuszka, pęcherznica, kosodrzewina a niskimi np. płożącymi jałowcami, irgami.
Można je też zestawiać z krzewami o podobnej wysokości, tworząc płaskie dywanowe kompozycje. W takim przypadku kluczowe będzie zwrócenie uwagi na odpowiednie dobranie kolorów liści- kontrastowe lub bardziej stonowane. Możemy tu wykorzystać takie rośliny jak niskie odmiany berberysów, pigwowce, pięciorniki oraz niezliczone karłowe odmiany iglaków np. tuja „Danica”, świerk „Nidiformis”.
Na wiosnę połączone z roślinami cebulowymi, tulipanami lub narcyzami sprawiają że kompozycja jest już dekoracyjna, zanim jeszcze byliny czy trawy staną się efektowne. Tworzą trwałe tło dla zmieniającej się bylinowej aranżacji. Mniejsze odmiany sprawdzą się w zestawieniu z lawendą, juką karolińską, krwawnikiem pospolitym i rozchodnikiem okazałym. Na bardziej zasobnej glebie, ale też na stanowisku słonecznym, możemy je łączyć z jeżówką, rudbekią, liliowcami czy irysami.
W półcieniu możemy je zestawić z jarzmianką, bodziszkami i serduszką.
Większe odmiany takie jak ‚Anthony Waterer’ czy ‚Froebelii’ pasują do wysokich traw takich jak trzcinniki lub miskanty.
Dosyć często są używane w długich, pasowych, barwnych zestawieniach w pasach zieleni przy ulicach.
Niskie odmiany tawuł świetnie sprawdzą się w roli roślin okrywowych. Możemy je zastosować do podsadzenia pod wyrośniętymi krzewami, które zaczęły już gubić dolne gałęzie, lub drzewami.
Sprawdzają się także w roli niskich żywopłotów lub obwódek rabat.
Tawuła japońska – jak gęsto sadzić? Tawuły sadzimy co 80 cm (większe odmiany) lub 40 cm (mniejsze, karłowe odmiany)
Tawuły dosyć szybko rosną, korzenie mocno przerastają doniczki i co za tym idzie szybciej przesychają. Jeśli trafimy na takie okazy trzeba pamiętać o obfitym podlewaniu przed i po posadzeniu, zwłaszcza jeśli zdarzy nam się je sadzić podczas upalnego lata. Gdy się przyjmą, już nie ma z nimi problemów nawet podczas suszy.
Jakieś wady?
Czytałem na jakimś portalu ogrodniczym że tawuły są polecane dla osób nie mających czasu na pielęgnację ogrodu. Teoretycznie tak, gdyby ich nie przycinać. Moim zdaniem jednak nie przycinane nie wyglądają najlepiej .
Ta konieczność regularnego cięcia: pierwszego wiosennego i drugiego związanego z usuwaniem zeschniętych kwiatostanów może być dla nas pewną niedogodnością. Im ładniej kwitną, tym mamy więcej zaschniętych kwiatostanów które wyglądają dosyć słabo na tle ładnych liści. To w sumie kwestia gustu, niektórzy ogrodnicy zostawiają kwiatostany na zimę i mają jedno cięcie mniej. Patrząc na to z drugiej strony podatność na cięcie to duża zaleta, tym bardziej że prosto się ją tnie. Jeśli robimy to nożycami spalinowymi lub elektrycznymi do żywopłotu naprawdę sprawnie to idzie. Poza tym przycięcie brązowych kwiatostanów daje sporą satysfakcję ze świetnie wykonanej pracy 🙂
Cięcie tawuły japońskiej
Zwykle przycinamy tawuły w mniej lub bardziej foremne kule. Ten popularny sposób cięcia pokazałem we wpisie Cięcie tawuły japońskiej
Ciekawym sposobem na wykorzystania tawuł jest tworzenie z nich „poduch”. Tniemy grupę kilku- kilkunastu roślin w jedną poduchowatą bryłę. Takie podejście do koniecznego, corocznego cięcia wprowadza całkowicie inną jakość aranżacji – zaczerpnięta z japońskich ogrodów, pasuje znakomicie do nowoczesnych aranżacji.
Rozmnażanie tawuły japońskiej
Rozmnażanie jest naprawdę banalne, bardzo łatwo rozmnaża się z sadzonek półzdrewniałych.
Jeśli nigdy nie próbowałeś tej metody rozmnażania roślin, to tawuła jest idealna do nauki.
Jeśli zaczynamy swoją przygodę z ogrodnictwem, tawuła japońska będzie w sam raz.
Mało od nas wymaga a jest atrakcyjna przez cały sezon, zarówno dzięki długiemu kwitnieniu jak i ozdobnym liściom.
Dzięki dużej elastyczności co do warunków środowiska, daje nam niesamowite możliwości aranżacyjne, dlatego również zawodowcy często używają jej w swoich kompozycjach.
