Ozdobne formowanie roślin sięga starożytności ,podobno podczas podboju Persji Aleksander Wielki natrafił na żywopłoty z mirtu.

Topiary czyli rzeźby formowane z roślin są dosłownym wyrazem panowania człowieka nad naturą , co szczególnie widać w ogrodach formalnych. Geometryczne figury i szpalery równo przyciętych drzew nie pozostawiały złudzeń kto tu rządzi.

fot. Kurt and Becky (CC BY 2.0)

W odległej Japonii sztuka formowania roślin przybrała zupełnie inną formę. W sztuce niwaki  równie drobiazgowe formowanie miało inny cel- wydobycie, spotęgowanie naturalnego piękna roślin.

fot. TANAKA Juuyoh (CC BY 2.0)

W Europie topiary  szczególnie popularne były we Włoszech i Francji w ogrodach barokowych. Dominowały proste geometryczne  figury. Rozmach i wielkość strzyżonych form zapewniały monumentalne wrażenia.

fot. Alain MURA (CC BY 2.0)

fot. pussbigeyes (CC BY 2.0)

Pod koniec XVII wieku topiary przeżywają rozkwit w ogrodach angielskich i holenderskich. Powstają wtedy niezwykłe i skomplikowane rzeźby.

fot. Nick (CC BY 2.0)

fot. Dave Catchpole (CC BY 2.0)

W współczesnych aranżacjach topiary powracają – w towarzystwie swobodnych naturalnych nasadzeń.
Trzeba przyznać że w takim zestawieniu doskonale się sprawdzają. Swoimi wyrazistymi kształtami równoważą swobodę bylin i falujących traw.

fot. Xiquinho Silva (CC BY 2.0)

Te mocne architektoniczne akcenty zastosowane w dobrym kontekście potrafią wznieść ogród na wyżyny. Niektóre kreacje balansują na granicy kiczu, inne mocno ją przekraczają.
W każdym wypadku są wyrazem cierpliwości i ustawicznej długotrwałej pracy.

fot. Olivier Duquesne (CC BY 2.0)

Nie sposób odmówić wytrwałości i fantazji przycinającym je ogrodnikom. Kluczowe jest cięcie-kilka razy w sezonie , zaniechanie cięcia w krótkim czasie niweczy trud włożony w formowanie rośliny

fot. Diego Delso (CC BY 2.0)

Do tworzenia rzeźb z roślin zwykle wybiera się rośliny zimozielone o niewielkich przyrostach , dobrze znoszące ciecie np. cis, bukszpan, żywotnik.

fot. Smabs Sputzer (CC BY 2.0)

Niezależnie czy nam się podobają czy nie, ciężko przejść obok nich obojętnie. Topiary inspirują różnych malarzy i twórców filmowych. Najsłynniejsze filmy z topiarami na drugim planie to „Edward Nożycoręki” i „Lśnienie”. Szczególnie w „Lśnieniu” topiary budują nastrój grozy.

Na cmentarzu w Tulcon w Ekwadorze, europejska sztuka formowania roślin spotyka się z inkaskimi i azteckimi motywami dając jedyne w swoim rodzaju rzeźby. Ich twórca powiedział : Dzięki nim cmentarz jest tak piękny że zaprasza by umrzeć.

fot. Dave Lonsdale (CC BY 2.0)

Na szczęście topiary to nie tylko mroczne klimaty. W wielu parkach można spotkać zabawne rzeźby , postaci z bajek które cieszą szczególnie dzieci.

fot. Tiago Pádua (CC BY 2.0)

fot. Joe Mangini (CC BY 2.0)

Jak widać topiary potrafią budować różny nastrój. Jeśli mamy czas i chęci może warto chwycić za nożyce ? 🙂